شوجن

شوجن

به نام خدا. این سه جوجه جغد زیبا در بلاروس است. اما برم سراغ واژه ی شُوجِنّ. دارابکلایی ها چرا می گن شُوجن؟ و به کیا می گن شوجن؟ الان می گم: شوجن از دو واژه ی شو یعنی شب و جنّ ساخته شده است در مقابل روزجن. یعنی جنِّ روز. جنّ مانند انسان هم مومن است و هم کافر. هم مونّث است و هم مذکّر. هم تولید نسل دارد و هم مجرد است.

حالا دارابکلایی ها چرا می گن شوجن؟ چون جنّ از نظر عامّه ی مردم ترکیبی ناهمگون و هیبتی ناموزون و چهره ای مَهیب و خوفناک دارد و شوجن از همه ی آنها زشت تر و بدترکیبت تر و خطرناک تره. با چند مثال رایج متعدد در میان مردم، این لغت را برای نسل جدیدی ها که اصلا جنّ منّ نمی دانن چیچیهه تا چه رسد به شوجن!!، به پیش می برم:

هی گوتوکن شوجن یواش تر. چه خبره سر یزید در ونّی مگر؟

وچه جان غسّالخانه پلی جه نشوهی! شوجن دره اونجه تره خاننه!

هارش هارش اینجه ره اینجه ره، چنده وه نخاشه، شوجن ره موندنه.

اعهی ول اُسار بُسس، شوجن ته پلی مسخره هسّه.

خنّاس را بَوین، شوجن جه نخاش تره.

اَره خان امشو بورین اَره بیرین خاش ریکا وه؟ کاجه؟ اونجه؟هع ونه کیجا شوجن را مونده که!

اَم کوچه سر شوجن پِر هسّنه. شوشو همطی نشوهین کوچه سر، شِما ره شوجن سرخاسنّه.

هی شوجن صف نون اینجه هسّه چیشیه شونی جلو خَف وونی غیر نوبت گنّی؟

هع اعه، وه زیگ ... و شوجن چه شانسی داشته!

شو دره دله نشوهین، شوجن شما ره خفه کانده.

مِر بکن (بسم الله باهی) شوجن دست خلاص بَووشی.

قنات پشون جنّ و پری و شوجن دسّه دسّه صف بکشیهه هسّنه.

بلا ته هیکل ره بخاره شوجن. وه اعی مِه ره ایراد گنّه سَقط بَوی.

تِه هم که شوجن جه بدتری که. هی این لینگ اون لینگ کاندی. مخ بخاردی اینجه جه اونوطّه نشوونی!

سحر حموم دله سمبل نکنین، شوجن همونجه خانه دارنه!

لمپا دله نفت دکاردی؟ اگه برق بوره، شوجن سره ره دار گرنه!

بقیه را شما بگین، فقط به هم شوجن نگین که مَرمِله شما را خانّه!

تا لغت بعدی...

(دامنه دارابکلا)